Search results for ""author j. tollebeek""

In het kader van de unificatie van het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden hertekende koning Willem I de structuur van het hoger onderwijs op drastische wijze. Hij beval in 1816 de inrichting van drie gelijkwaardige rijksuniversiteiten in Noord en in Zuid, die zouden instaan voor de opleiding van de maatschappelijke elite. In het Zuiden openden deze rijksuniversiteiten in Gent, Luik en Leuven (waar de Oude Universiteit sinds 1797 was afgeschaft) één jaar later de deuren. De auteurs van dit boek houden de geschiedenis van de zuidelijke rijksuniversiteiten opnieuw tegen het licht. De cruciale vraag luidt of het project van de rijksuniversiteiten in het Zuiden inderdaad een wereld van verschil maakte: wat voor nieuws bracht het, hoe verhield het zich tot het onderwijs in het ancien régime en hoe werd achteraf op het project teruggeblikt? Het beeld is veelvormig. Door de geschiedenis van de drie rijksuniversiteiten – hun organisatie, personeel en disciplines – voor het eerst in haar volle breedte te bestuderen, laten de auteurs zien dat tegelijk werd voortgebouwd op oude structuren en vernieuwingen uit de Franse tijd, én een aanzet werd gegeven tot wezenlijke moderniseringen van de wetenschap, haar bestel en infrastructuur. Van dit veelvormige beeld bleef na de scheiding van 1830 weinig overeind: in een periode van nieuwe ideologische spanningen gold het project van de rijksuniversiteiten in Leuvense katholieke kringen als een kortstondige breuk die liefst werd vergeten, terwijl in Gent en Luik de continuïteit tussen de universiteit van 1817 en 1834 werd benadrukt in een herdenkingscultuur die de opkomst van de ‘moderne wetenschap’ bejubelde.

Read more less

In 2016 was het tweehonderd jaar geleden dat de Brusselse Academie, na in de Franse Tijd te zijn afgeschaft, werd heropgericht. De Académie royale de Belgique (ARB) en de Koninklijke Vlaamse Academie van België (KVAB) wilden deze verjaardag niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Dit boek is er het resultaat van: een reeks studies waarin de werking en betekenis van de Brusselse Academie in de tijd van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden voor het eerst worden belicht. Hier wordt de wereld van de Zuidelijke geleerden in de jaren 1816-1830, maar ook bij de regimewisseling na de `Belgische Revolutie’, in haar volle breedte verkend. De restauratie van de oude `Theresiaanse’ Academie, de politieke en sociale kaders waarin zij onder Willem I functioneerde, de rol die zij speelde in de integratie van de beide rijksdelen van het `Verenigd Koninkrijk’, de wijze waarop haar leden werden gerekruteerd: het zijn aspecten van een institutionele biografie die nooit eerder in het onderzoek aan bod kwamen. Maar er is natuurlijk ook de wetenschapsbeoefening. Van de wiskunde en de natuurwetenschappen over de sociale fysica tot de geschiedschrijving en de studie van de taal: de Zuidelijke geleerden exploreerden, zo illustreert deze bundel, vele terreinen. Het beeld dat uit dit boek oprijst, is dat van een echt Europees fenomeen: een Academie die naar Frans model een staatsinstituut was en zich tegelijk naar Engels voorbeeld een social club toonde. Deux cents ans s’étaient écoulés en 2016 depuis le rétablissement de l’Académie de Bruxelles, qui avait été supprimée pendant la période Française. L’Académie royale de Belgique (ARB) et la Koninklijke Vlaamse Academie van België (KVAB) n’ont pas souhaité qu’un tel anniversaire passât inaperçu. Le présent livre est donc le résultat de cette volonté: il offre une série d’études dans lesquelles le fonctionnement et l’importance de l’Académie de Bruxelles durant la période du Royaume des Pays-Bas sont pour la première fois mis en lumière. Le monde des érudits des Pays-Bas du Sud, dans les années 1816-1830 mais également lors du changement de régime après la révolution belge, y est amplement étudié. Le rétablissement de l’ancienne Académie thérésienne, les contextes politiques et sociaux dans lesquelles elle a fonctionné sous Guillaume Ier, le rôle qu’elle a joué pour l’intégration des deux parties du `Royaume Uni’, la manière dont ses membres ont été recrutés, tels sont les aspects d’une biographie institutionnelle qui jusqu’alors dans la recherche n’étaient jamais entrés en ligne de compte. Mais la pratique scientifique également y est présente. Des mathématiques et des sciences naturelles à la physique sociale jusqu’à l’historiographie et l’étude de la langue, les érudits du Sud ont exploré de nombreux terrains ainsi que le volume l’illustre. L’image qui ressort de l’ouvrage est celle d’un phénomène véritablement européen: une Académie qui suivant le modèle français se trouvait être une institution d’Etat et qui au même moment se montrait selon l’exemple anglais sous le vrai jour d’un social club.

Read more less